مطالعه دو ساله تاثیر تغذیه متعادل بر عملکرد، کیفیت و تحمل به تنش سرما در میوه پرتقال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانش آموخته‌ی کشاورزی، دانشکده کشاورزی تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، مازندران، ایران.

4 کارشناسی ارشد، دانش آموخته‌ی کشاورزی، دانشگاه آزاد قائمشهر، مازندران، ایران.

چکیده

این آزمایش در دو سال بر روی ارقام تامسون ناول و تامسون خونی (مورو)، با دو تیمار و پنج تکرار در سال‌های ‌زراعی 96-1395 و 97-1396 در استان مازندران انجام شد. تیمارها در سال اول شامل تیمار اول= شاهد (کوددهی سنتی مطابق عرف باغدار شامل دو کیلوگرم اوره، یک کیلوگرم سوپرفسفات تریپل به ازای هر درخت همراه با کود حیوانی) و تیمار دوم= مصرف بهینه کودی مطابق نتایج تجزیه‌های خاک و برگ (دو کیلوگرم سولفات‌آمونیوم + یک و نیم کیلوگرم سولفات‌پتاسیم + یک کیلوگرم سولفات‌منیزیم + نیم کیلوگرم سولفات‌روی، مخلوط با کود حیوانی و خاک سطحی که به صورت چالکود) بود. در سال دوم آزمایش، در تیمار دوم، علاوه‌بر کودهای فوق، 500 گرم سولفات‌پتاسیم محلول حاوی کلات‌روی (SSOP+ Zn- EDTA) همراه با آب آبیاری به صورت دوبار سرک در تیر و مرداد مصرف شد. نتایج در سال اول نشان داد که میانگین عملکرد در تیمار شاهد برای پرتقال رقم مورو  و تامسون ناول به ترتیب، به 40 و 75 کیلوگرم به ازای هر درخت بود، اما در تیمار کودی، عملکرد پرتقال مورو و تامسون ناول به ترتیب به 72 و 175 کیلوگرم به ازای هر درخت افزایش یافت. در سال دوم آزمایش عملکرد پرتقال مورو و تامسون ناول در شاهد و تیمار کودی به ترتیب  از 80 و 140 کیلوگرم به 155 و 305 کیلوگرم به ازای هر درخت افزایش یافت. همچنین در سال اول میانگین درصد ماده خشک پرتقال مورو و تامسون ناول به ترتیب از 6/15 و 22 درصد در شاهد، به 1/17 و 4/24 درصد در تیمار کودی رسید و در سال دوم، از 1/18 و 3/22 درصد در شاهد به 20 و 2/25 درصد در تیمار کودی افزایش یافت. تحمل به تنش سرما میوه پرتقال مورو و تامسون ناول در سال اول، در شاهد به ترتیب صفر و  1- و در تیمار کودی 2- و 5- درجه سانتی‌گراد بود اما در سال دوم از 1- و 3- درجه سانتی­گراد در شاهد به 4- و 9- درجه سانتی‌گراد در تیمار کودی رسید. با توجه به نتایج این پژوهش رعایت اصول مصرف بهینه کودی برای کلیه باغ‌های مرکبات کشور توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


 
اسدی کنگرشاهی، علی، نگین  اخلاقی امیری و مجتبی  محمودی. 1380. شناخت ناهنجاری‌های تغذیه‌ای در مرکبات مازندران (محدودیت‌ها و توصیه‌ها) قسمت اول ـ عناصـر پر مصرف و میان مصرف. نشریه فنی شماره 268. نشرآموزش کشاورزی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی، نگین اخلاقی امیری و مجتبی  محمودی. 1381. شناخت ناهنجاری‌های تغذیه‌ای در مرکبات مازندران (محدودیت‌ها و توصیه‌ها): قسمت دوم ـ عناصر ریزمغذی. نشریه فنی شماره 269. نشر آموزش کشاورزی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی و نگین اخلاقی امیری. 1395. تاثیر کاربرد پتاسیم در مراحل مختلف فنولوژی بر عملکرد و کیفیت نارنگی انشو. نشریه پژوهش­های خاک، جلد 30، شماره 2، موسسه تحقیقات خاک و آب. کرج. ایران. 
اسدی کنگرشاهی، علی و نگین اخلاقی امیری. 1395. سرمازدگی درختان میوه (مبانی، اصول و راهکارهای عملی کاهش خسارت)، جلد اول. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی و همکاران. 1396. دستورالعمل مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه درختان مرکبات در شمال و جنوب کشور. انتشارات موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، کرج، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی. 1398. بررسی وضعیت مدیریت منگنز متناسب با مراحل رشد و تاثیر آن بر عملکرد و کیفیت مرکبات شرق مازندران. مجله پژوهش‌های خاک، جلد 9 شماره 5، موسسه تحقیقات خاک و آب. کرج. ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی. 1398. مدیریت کوددهی درختان بارده مرکبات. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی. و نگین. اخلاقی امیری. 1393. تغذیه پیشرفته و کاربردی مرکبات، جلد اول. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی. و نگین. اخلاقی امیری. 1393. تغذیه پیشرفته و کاربردی مرکبات، جلد دوم. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی، نگین اخلاقی امیری و علیرضا فلاح. 1397. راهنمای نمونه­برداری و تفسیر نتایج تجزیه خاک و برگ برای درختان مرکبات. نشریه فنی 561، موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی، نگین اخلاقی امیری و محمد جعفر ملکوتی. 1390. تاثیر مصرف چهار ساله روی بر عملکرد و کیفیت پرتقال سانگین. مجله علوم خاک و آب. جلد 42، شماره 1، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
امامی، عاکفه. 1375. روش‌های تجزیه گیاه. نشریه شماره 982، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
دانش­نیا، عبدالعظیم و حمید رستگار.1377. بررسی نقش پتاسیم در کاهش آب مصرفی و تأثیر متقابل آب و پتاسیم بر کمیت و کیفیت محصول پرتقال محلی با روش آبیاری قطرهای. مجله علمی پژوهشی خاک و آب. شماره 12، جلد 5. صفحات 62 الی 71. موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
ملکوتی، محمدجعفر.1380. گزارش نهایی پروژه شناخت ناهنجاریهای تغذیای در درختان میوه و ارائه راه حلهای اجرایی توصیه بهینه کودی برای افزایش تولید و ارتقای کیفی تا حد استاندارد جهانی شماره ثبت31305311 سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی تهران، ایران.
ملکوتی، محمدجعفر.1397. مصرف بهینة کود برای تولید محصولات‌کشاورزی سالم: تعیین مقدار، نوع و زمان مصرف کودها برای دستیابی به خودکفایی نسبی، امنیت غذایی و افزایش درآمد کشاورزان. "چاپ چهارم با تجدید نظر کلی". خانه کشاورز، شماره 104،  424 صفحه، انتشارات مبلغان، تهران، ایران.
ﻣﻠﮑﻮﺗﯽ، محمدجعفر، احمد ﺑﺎیﺑﻮردی وسید جلال ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ.1383. مصرف بهینه کود گامی موثر در افزایش عملکرد و ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﮐﺎﻫﺶ آﻻﯾﻨﺪهﻫﺎ در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺒﺰی و ﺻﯿﻔﯽ و ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌـه. ﻧـﺸﺮ ﻋﻠـﻮم ﮐـﺸﺎورزی کاربرد. دفتر سبزی و صیفی معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی. 338 ﺻﻔﺤﻪ .ﺗﻬﺮان، اﯾﺮان.
Alloway, BJ. 2004. Zinc in soils and crops nutrition. International Zinc Association (IZA). Brussels, Belgium.127 p.
Marschner, H. 1995. Mineral Nutrition in Higher Plants. Academic Press, San Diego, CA.
Obreza, T.A. & K.T. Morgan. 2011. Nutrition of Florida Citrus Trees. UF, University of Florida, IFAS Extension.
Snyder, R.L, Melo-Abreu, P.J . 2005. Frost Protection: fundamentals, practice and economics. Volme I, FAO, Rome, Italy.