بررسی تاثیرکود بیولوژیک نیتروکسین بر صفات بیوشیمیایی و متابولیتهای ثانویه زعفران (Crocus sativus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهان دارویی، گروه باغبانی دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران

2 عضو هیت علمی گروه علوم باغبانی دانشگاه بیرجند

3 استادیارگروه باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

4 دانشیار گروه پژوهشی زعفران و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه دانشگاه بیرجند، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی تاثیر مقادیر مختلف نیتروکسین بر خصوصیات کمی و کیفی زعفران، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی، با سه سطح نیتروکسین (صفر، 5، 10 لیتر در هکتار) با سه تکرار، در سال زراعی 1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد و عملکرد گل از تیمار 5 لیتر نیتروکسین در هکتار به ترتیب به میزان 66/6 عدد در متر مربع و 784/5کیلوگرم گرم در هکتار و کمترین آنها از تیمار شاهد و به ترتیب 5 عدد در متر مربع و 100/4 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. همچنین، بیشترین میزان سافرانال و کروسین کلاله از تیمار 5 لیتر نیتروکسین در هکتار به ترتیب با 17 و 57/46 درصد و کمترین آن از تیمار شاهد به ترتیب با 11 و 13/27 درصد به دست آمد. همچنین تیمار 10 لیتر نیتروکسین در هکتار، باعث افزایش 45 درصدی میزان پیکروکروسین کلاله در مقایسه با شاهد شد. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین میزان آنتی اکسیدان، فنول و آنتوسیانین گلبرگ، در تیمار 10 لیتر نیتروکسین در هکتار به ترتیب 66/35 درصد، 26/83 و 74/23 میلی‌گرم در100 گرم مشاهده شد. بنابراین نتایج به دست آمده بیانگر اثر مثبت کاربرد نیتروکسین بر صفات بیوشیمیایی و متابولیت‌های ثانویه زعفران بود.

کلیدواژه‌ها


امید بیگی، ر. 1379. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد 1. انتشارات فکر روز.
امیدی، ح.، ح. نقدی بادی، ع. گلزاد، ح.ترابی، و فتوکیان م. ح.. 1388. تأثیر کود شیمیایی و زیستی نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی زعفران . (Crocus sativus L.) فصلنامه گیاهان دارویی شماره 8 صص 98-109.
پوراکبر، ل.، خیامی، م.، و جلیل، خ.، 1387. بررسی اثرات متقابل مس و EDTA بر نشت یون پتاسیم و میزان برخی عناصر در ریشه و اندام هوایی دانه رست‌های ذرت. نشریه علوم دانشگاه تربیت معلم. صص.121-132.
پیرانوشه، ا، امام، ی، و جمالی، ر. 1389. مقایسه تأثیر کود زیستی با کود شیمیایی بر رشد، عملکرد و مقدار روغن آفتابگردان (Helianthus annuss L.) در سطوح مختلف تنش شوری. مجله اکولوژی کشاورزی. شماره 2 صص. 492-501.
قربان‌پور، م. حاتمی، م.، و عبایی، ف. 1394. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی از مریم گلی تلقیح گیاه با انواع باکتری‌های محرک رشد. چهارمین کنگره بین الملی گیاهان دارویی. تهران-ایران.
کوچکی، ع.، جهانی، م.، تبریزی، ل.، و محمدآبادی، ا.ا. 1390. بررسی اثر کود زیستی، کود شیمیایی و تراکم بوته بر عملکرد و بنه زعفران. مجله آب و خاک. شماره 25 صص. 196-206.
گلزاری، م. 1395. تأثیر کود زیستی و وزن پداژه مادری بر رشد، گلدهی و عملکرد کلاله و معیارهای کیفی زعفران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند.
نقدی بادی، ع، امیدی، ح.، ح. گلزاد، ح.ترابی، و فتوکیان م. ح.. 1390. تغییرات کروسین، سافرانال و محتوای پیکروکروسین بر صفات زراعی زعفران (Crocus sativus L) تحت شرایط بیولوژیک و شیمیایی کود فسفر. فصلنامه گیاهان دارویی. شماره 4 صص. 58-68.
نوربخش، ف.، چالوی، و.، و اکبرپور، و. 1392. تأثیر کودهای بیولوژیک بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی گیاه دارویی زرماری. اولین همایش گیاهان دارویی و کشاورزی پایدار. 18 مهر.
نورقلی‌پور، ف.، سماوات، س. و تهرانی، م. 1389. کاربرد ترکیب کود آلی و سیستم‌های کشاورزی پایدار. اولین کنگره چالش کود. نیم قرن مصرف کود. هتل المپیک، تهران. ایران.
همتی کاخکی، ا، حسینی، م. 1382. مروری بر زعفران. موسسه تحقیقات و فناوری توسعه. صص 27-29.
Azzaz, N.A, Hassan, E.A and Hamad, E.H. 2009. The Chemical Constituent and Vegetative and Yielding Characteristics of Fennel Plants Treated with Organic and Bio-fertilizer Instead of Mineral Fertilizer. Australian. Journal of Basic and Applied Science. 3 (2): 579 – 87.
Brand-Williams, W. Cuvelier, M. E. and Berset, C. 1995. Use of a free radical method to evaluate to antioxidant activity. Food Science Technology. 28: 25-30.
Chuah, A. M., Lee, Y, C., Yamaguchi, T., Takamura, H., Yin, L. J., and Matoba, T. 2008. Effect of cooking on the anthioxidant properties of colored peppers. Food chemistry. 111: 20-28.
Dakoral, F.D., Matirul, V., Kingal, M., Phillipsz D.A., 2002. Plant Growth Promotion in Legumens and Cereals by Lumichrome a Rizobial Single Metabolite. Canadian Association of Business Incubation Publishing 321 pp.
Eldin, M.S., Elkholy, S., Fernandez, J.A., Junge, H., Cheetham, R., Guardiola, J., Weathers, P., 2008. Bacillus subtilis FZB24 affects flower quantity and quality of saffron (Crocus sativus L.). Planta Medica. 13(74): 16–20.
Fatma, E.M, El-Zamik, I, Tomader, T, El- Hadidy, H.I, Abd El-Fattah, L, and Seham Salem, H. 2006. Efficiency of bio fertilizers, organic and in organic amendments application on growth and essential oil of marjoram (Majorana hortensis L.) plants grown in sandy and calcareous.Agric. Microbiology Dept., Faculty of Agric., Zagazig University and Soil Fertility and Microbiology Dept., Desert Research Center, Cairo, Egypt.
Fhatuwani, N. Mudau. 2007. Effects of Nitrogen, Phosphorus, and Potassium Nutrition on Total Polyphenol Content of Bush Tea (Athrixia phylicoides L.) Leaves in Shaded Nursery Environment. Hortscience. 42 (2): 334 – 8.
Giusti, M. M. and Wrolstad, R. E. 2003. Acylated anthocyanins from edible sources and their application in food systems. Biochemical Engineering Journal. 14: 217-225.
Gresta, F., Lombardo, G.M., Siracusa, L., and Ruberto, G. 2008. Effect of mother corm dimension and sowing time on stigma yield, daughter corms and qualitative aspects of saffron (Crocus sativus L.) in a Mediterranean environment. Journal of Science Food and Agriculture 88: 1144–1150.
Gutierrez-Manero, F.J., Ramos-Solano, B., Probanza, A., Mehouachi, J., T adeo, F.R., T alon, M., 2001. The plant-growth promoting rhizobacteria Bacillus pumilus and Bacillus licheniformis produce high amounts of physiologically active gibberellins. Physiology Plantarum. 111: 206 – 211.
Han, H., Supanjani, S., Lee, K.D., 2006. Effect of coin copulation with phosphate and potassium solubilizing bacteria on mineral uptake and growth of pepper and cucumber. Journal Plant Soil and Environment. 52(3): 130-136.
INS (Iran National Standard). 2006. Research Institute of Standard and Iran. Saffron Bulletin, No. 259.
Juana, J.A.D., Córcolesb, H.L., Muñozb, R.M., and Picornella, M.R. 2009. Yield and yield components of saffron under different cropping systems. Industrial Crop Production. 30(2): 212-219
Kucey, R.M.N., 1998. Effect of Penicillium bilajion the sail and uptake of P and, micronutrients from soil by wheat. Canadian Journal of Soil Science. 68, 261-70.
Leithy, S., El-Meseiry, T.A. and Abdellah, E.F. 2006. Effect of bio fertilizers, cell stabilizer and irrigation regime on Rosemary herbage oil yield and quality. Journal of Applied Sciences Research. 2(10): 773-779.
Loomis, W.D., and Corteau, 1972. Essential oil biosynthesis. Journal of Recent Advance in Phytochemistry. 6: 147-185.
Mahfouz, S.A. and Sharaf-Eldin, M.A., 2007. Effect of mineral and bio fertilizer on growth, yield and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). International Agrophysics, 21(4): 361-366.
Patriquin DG, Dobereiner J and Jain DK, 1983. Sites and processes of association betweendiazotrophs and grasses. Canadian Journal of Microbiology. 29: 900-915.
Patten, C.L., and Glick, B.R.1996. Bacterial biosynthesis of indole-3-acetic acid. Canadian Journal of Microbiology.42: 207-20.
Pesakovic, M, Karaklajic Stajic, Z, Milenkovic, S, Mitrovic, O.2013. Biofertilizer affecting yield related characteristics of strawberry (Fragaria × ananassa Duch.) and soil micro-organisms. Science Hortic. 150: 238–243.
Rahi, A. R. 2013. Effect of nitroxin biofertilizer on morphological and physiological traits of Amaranthus retroflexus'. Iranian Journal of Plant Physiology. 4 (1), 899-905.
Reganold, J.P., Andrews, P.K., Reeve, J.R., Carpenter-Boggs, L., Schadt C.W., Alldredge, J.R., Ross, C.F., Davies, N.M., Zhou, J. 2010. Fruit and soil quality of organic and conventional strawberry agroecosystems. Available at http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20824185.
Rimmer, D.L., 2006. Free radicals’ antioxidants and soil organic matter recalcitrance. European Journal of Soil Science. 57: 91- 94.
Rojas A, Holguin G, Glick B and Bashan Y. 2001. Synergism between Phyllo bacterium sp. (N2 – Fixer), and Bacillus licheniformis (P-Solubilizer), both from a Semiarid mangrove rhizosphere. FEMS Microbiology Ecology. 35: 181 - 7.
Sepaskhah, A.R. and Kamgar-Haghighi, A.A. 2009. Saffron irrigation regime. International Journal of Plant Production. 3: 1–16.
Sharaf-Eldin, M.A., Elkholy, S., Fernández, J.A., Junge, H., Cheetham, R.D., Guardiola, J.L. and Weathers, P.J. 2008. The effect of Bacillus subtilis FZB24 on flowers quantity and quality of saffron (Crocus sativus L.). Planta Medica. 74 (10): 1316-1320.
Taiz, L. and Zeiger, E., 2006. Plant Physiology.Sinauer Association, Inc., Publishers Sunderland, Massachusetts, 764p.
Vurdu, H., Guney, K., and Cicek, F. 2004. Biology of Crocus Olivier sub sp Olivier. Acta Horticultural. 650: 71-85.
Wu, S.C., Cao, Z.H., Li, Z.G., Cheung, K.C. and Wong, M.H., 2004. Effect of bio fertilizer containing N-fixer, P and K solubilizes and AM fungi on maize growth. Geoderma. 125: 155-166.