ارزیابی تولید زیست‌توده و کارایی نیتروژن در گیاه دارویی خرفه (Portulaca oleracea) تحت تأثیر کود سبز و نیتروژن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

2 گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

3 گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران

چکیده

به‌‌منظور بررسی اثر کود سبز و مقادیر نیتروژن بر تولید زیست‌توده و کارایی مصرف نیتروژن در خرفه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 انجام شد. چهار کود سبز شامل: شاهد (عدم مصرف کود)، ماشک گل‌خوشه‌ای (Vicia villosa L.)، منداب (Eruca sativa L.) و مخلوط منداب و ماشک گل‌خوشه‌ای به‌عنوان عامل اصلی و سه سطح کود نیتروژن شامل: صفر (شاهد)، 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل: وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، وزن خشک اندام‌های هوایی، نسبت برگ به ساقه، درصد نیتروژن زیست‌توده، محتوای نیتروژن زیست‌توده، کارایی جذب نیتروژن، کارایی فیزیولوژیک زیست‌توده و کارایی زراعی زیست‌توده بودند. نتایج نشان داد که کاربرد مخلوط منداب و ماشک گل خوشه‌ای باعث افزایش 1/11 درصدی وزن خشک برگ نسبت به شاهد (عدم مصرف کود) شد. همچنین برهمکنش کود سبز و نیتروژن بر وزن خشک ساقه، وزن خشک اندام‌های هوایی، درصد و محتوای نیتروژن زیست‌توده، کارایی فیزیولوژیک و زراعی نیتروژن زیست‌توده خرفه معنی‌دار بود؛ به‌طوری‌که استفاده از تمامی کودهای سبز مورد مطالعه همراه با 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باعث افزایش تمامی صفات مورد اشاره شد. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از کود سبز ماشک گل خوشه‌ای همراه با 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار جهت افزایش تولید زیست‌توده و کارایی مصرف نیتروژن خرفه در منطقه بیرجند قابل توصیه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها