بررسی امکان جایگزینی جزئی کود اوره به وسیله کودهای زیستی در تولید گیاه دارویی شوید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی علوم باغبانی. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین. ایران

2 گروه مهندسی علوم باغبانی. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره). قزوین. ایران

چکیده

آزمایشی به‌منظور ارزیابی تأثیر کاربرد کودهای زیستی در کاهش مصرف کود شیمیایی اوره مطالعه گردید و اثر تیمارهای تغذیه‌ای بر کمیت و کیفیت محصول گیاه دارویی شوید بررسی شد. این آزمایش در سال زراعی 98-1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، واقع در شهر قزوین انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل 4 سویه باکتری محرک رشد (Azotobacter، Azospirillum،Pseudomonas stutzeri و Pseudomonas putida) بود که با نسبت مساوی با هم ترکیب شده و به عنوان کود زیستی به کار گرفته شد. کود زیستی تهیه شده در ترکیب با سطوح مختلف اوره (صفر، 25، 50 و 100 درصد مقدار توصیه شده اوره برای گیاه شوید) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که کود اوره به صورت جدا و ترکیب با کود زیستی ویژگی‌های رشد رویشی، مقدار محصول بذر (4/964 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس (70/2 درصد) و مقدار کلروفیل برگ (74/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر) را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. آنالیز اسانس حاصل از بذر شوید نشان داد که مهمترین ترکیبات اسانس کارون (23/56 درصد)، لیمونن (7/26 درصد) و آپیول (08/18 درصد) بود که به طور معنی‌داری تحت تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی قرار گرفتند. استفاده از نصف مقدار توصیه شده کود اوره به همراه کود زیستی، علاوه بر افزایش مقدار محصول سبب بالا رفتن کیفیت شوید می‌گردد. در واقع به منظور کاهش مقدار کود شیمیایی، استفاده از کوددهی تلفیقی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


امید بیگی، ر.، 1384. تولید گیاهان دارویی. تهران: انتشارات آستان قدس رضوی.
پشت­دار، ع.، ابدالی، ع.، مرادی، ف.، سیادت، س.، و بخشنده، ع.، 1395. اثر نوع و میزان کود نیتروژن بر عملکرد و کاراییمصرف آب و نیتروژن در نعناع فلفلی. مجله علوم زراعی ایران، شماره 18، صص 14-32. 
صیدی، ز.، فاتح، ا.، و آینه­بند، ا.، 1396. اثر منابع مختلف نیتروژن و کودهای آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی زنیان. بوم­شناسی کشاورزی، شماره 9، صص 115-128.
کاویانی، ب.، انصاری، م.ح.، و هاشم آبادی، د.، 1394. اثر باکتری­های حل کننده فسفات بر کاهش مصرف کود فسفر بر گیاه شوید. نشریه فیزیولوژی محیطی گیاهی، شماره 38، صص 82-91.
قاسمی، ک.، فلاح، س.، رئیسی، ف.، و حیدری، م.، 1392. اثر کودهای اوره و زیستی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه. نشریه پژوهش­های تولید گیاهی، شماره 20، صص 101-116.
مفاخری، س.، امیدبیگی، ر.، سفیدکن، ف.، و ف.، رجالی، 1390. تاثیر کاربرد ورمی کمپوست، بیوفسفات و ازتوباکتر بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبی. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، شماره 27، صص 596-612.
یزدانی بیوکی، ر.، بنایان اول، م.، خزاعی، ح.، و سودایی زاده، ح.، 1393. بررسی برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی مرزنجوش وحشی (.Origanum vulgare subsp virid) تحت تاثیر سطوح مختلف کود آزوکمپوست و اوره. بوم شناسی کشاورزی، شماره 6، صص 798-811.
 
Alireza, D. 2012. Effect of chemicals and bio-fertilizers on yield, growth parameters and essential oil contents of Fennel (Foeniculum vulgare Miller.). Journal of Medicinal Plants and By-products 2: 101-105.
Alizadeh,  A.,  Khoshkhui,  M.,  Javidnia,  K.,  Firuzi, O.,  Tafazoli,  E.,  and A. Khalighi. 2010. Effects of fertilizer on yield, essential oil composition, total phenolic content and antioxidant activity in Satureja hortensis L. (Lamiaceae) cultivated in Iran. Journal of Medicinal Plants Research 4(1):033-040.
Anitha, M., Swami, D.V., and D.R. Salomi Suneetha. 2015. Seed yield and quality of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) cv.Lam methi-2 as influenced by integrated nutrient management. The Bioscan 10: 103-116.
Bhatt, D., Desai, J.R., and D. Bhakta. 2016. Effect of bio inoculants on growth and yield of African marigold (Tagetes erecta L.). Bioscan 11: 331-34.
Chapman, H.D., and P.F. Pratt. 1961. Methods of analysis for soils, plants and waters. Soil Science 93(1): 68-78.
Chattopadhyay, A., Mukherjee, A., and J.K. Hore. 2017. Nutrient management of dill (Anethum sowa l.) through organic and inorganic management. Journal of Crop and Weed 13(2): 102-105
Dere, S., Gunes, T., and R. Sivaci. 1998. Spectrophotometric determination of chlorophyll- a, b and total carotenoid contents of some algae species using different solvents. Tr. J. of Botany 22: 13-17.
El-Naggar. A.H.M., Hassan, M.R.A., Shaban, E.H., and M.E.A. Mohamed. 2015. Effect of Organic and Biofertilizers on Growth, Oil Yield and Chemical Composition of the Essential Oil of Ocimum basillicum L. Plants. Journal of Agricultural Research 60(1): 210-226.
El-Sayed, A.A., Darwish, M., Azoz, S.N., AbdAlla, A.M., and Sh. Elsayed. 2017. Effect of mineral, bio and organic fertilizers on productivity, essential oil composition and fruit anatomy of two dill cultivars (Anethum graveolens L.). Middle East Journal of Applied Sciences 7(3): 532-550.
Hadian, J., Esmaeili, H., Nadjafi, F., and A. Khadivi-Khub. 2014. Essential oil characterization of Satureja rechingeri in Iran. Industrial Crops and Products 61: 403-409.
Hellal, F.A., Mahfouz, S.A., and F.A.S. Hassan. 2011. Partial substitution of mineral nitrogen fertilizer by bio-fertilizer on (Anethum graveolens L.) plant. Agriculture and Biology Journal of North America 2 (4): 652-660.
Mahfouz, S.A., and M.A. Sharaf-Eldin. 2007. Effect of mineral vs. bio fertilizer on growth, yield and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). International Agrophysics 21: 361-366.
Mosavi, S.G., Seghatoleslami, M.J., Jouyban, Z., Ansarinia, S., and S.A. Moosavi. 2015. Response morphological traits and yield of ajowan (Carum copticum) to water deficit stress and nitrogen fertilizer. Biological Forum– An International Journal 7(1): 293-299.
Pariari, A., Mukherjee, A., and A. Das. 2015 .Growth and yield of fennel (Foeniculum vulgare L. ) as influenced by integrated nitrogen management and spacing . Journal of crop Weed 11(2): 90-93.
Patil, A., Anand, B., Mangesh, G., and M. Rajkumar. 2016. Integrated nutrient management in carrot (Daucus carrota L.) under north eastern transitional track of Karnataka. Bioscan 11: 271-73.
Patidar, S.K., Mitra, M., Goel, S., and S. Mishra. 2016. Effect of carbon supply mode on biomass and lipid in CSMCRI’s Chlorella variabilis (ATCC 12198). Biomass Bioenergy 86, 1–10.
Savcii, S. 2012. Investigation of effect of chemical fertilizers on environment. APCBEE Procedia 1: 287-292.
Shaalan, M.N. 2005. Influence of biofertilizers and chicken manure on growth, yield and seeds quality of Nigella sativa L. plants. Egyptian journal of Agricultural Research 83: 811-828.
Shahmohammadi, F., Darzi, M.T., and M.H.DD. Hadi. 2104. Influence of compost and biofertilizer on yield and essential oil of dill (Anethum graveolens L.). International journal of Advanced Biological and Biomedical Research 2 (2): 446-455.
Singh, G., and SS. ingh. 2016. Effects of fym, biofertilisers and inorganic fertilizers on yield and nutrients uptake of European dill (Anethum graveolens L.). International Journal of Agricultural Science and Research. 6(3): 301-304.
Sokhangoy, S.H., Ansari, Kh., and D. Eradatmand. 2017. Effect of bio-fertilizers on performance of Dill (Anethum graveolens L.). Iranian Journal of Plant Physiology 2 (4): 547-552.
Zeinali. H., H. Hosseini and M. H. Shirzadi. 2014. Effects of nitrogen fertilizer and harvest time on agronomy, essential oil and menthol of Mentha piperita L. Iranian Journal of Medical and Aromatic Plants 30(3): 486-495.