تأثیر سلنیوم بر صفات کمی وکیفی، انباشت سلنیوم وکاهش تجمع نیترات در غده سیب زمینی (Solanum tuberosum L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم زراعی و باغی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران.

3 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جیرفت، ایران.

4 Department of Horticulture , College of Agriculture and Natural Resource, University of Tehran, Karaj, Iran.

چکیده

مصرف بی رویه کودهای نیتروژنه در کشور باعث افزایش میزان نیتروژن خاک و افزایش تجمع نیترات در محصولات کشاورزی شده است. از سوی دیگر یکی از مهمترین مشکلات خاکهای ایران کمبود سلنیوم است. از این رو جهت غنی سازی سلنیوم در سیب زمینی و ممانعت از تجمع نیترات در غده آن و همچنین افزایش عملکرد سیب زمینی این آزمایش به صورت اسپلیت پلات  در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سالهای 95 و 96 در دو فصل کشت در جیرفت به مرحله اجرا رسید، که در آن تیمار کود نیتروژنه در دو سطح نیتروژن معمول منطقه (150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و نیتروژن زیادی (300 کیلو گرم نیتروژن خالص در هکتار) ، و تیمار سلنیوم از منبع سدیم سلنات (Na2SeO4)  در چهار سطح 0، 50، 100 و150 میلی گرم در لیتر در دو فصل کشت بصورت محلولپاشی مورد برسی قرار گرفت. در پایان مشخص شد که افزایش نیتروژن باعث افزایش صفات کمی ‏و کاهش کیفیت غده سیب زمینی (افزایش میزان نیترات غده و کاهش میزان اسیدهای آمینه) می‌شود. در حالیکه سلنیوم ضمن افزایش صفات کمی‏ ، صفات کیفی را نیز بهبود بخشید و باعث افزایش انباشت سلنیوم (7 و 3 برابر به ترتیب در شرایط نیتروژن نرمال و نیتروژن زیادی) و کاهش تجمع نیترات در غده سیب زمینی شد. کمترین میزان تجمع نیترات و بیشترین میزان تجمع سلنیوم از تیمار سلنیوم 150 میلی گرم در لیتر حاصل شد.

کلیدواژه‌ها