تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر شاخص های رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.) در تراکم های مختلف بوته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آموزش و پرورش اصفهان

2 استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

3 هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

به منظور ارزیابی و بررسی اثرات تیمارهای کودی و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی گوار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی اصفهان در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. سطوح کودی (عامل اول) شامل: کود شیمیایی (در دو سطح، 60، 70 و 70 و دیگری 90، 100، 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، فسفر و پتاس)، کود حیوانی (10 و 20 تن در هکتار) و ورمی‌کمپوست (300 و 600 کیلو گرم در هکتار) و تراکم (عامل دوم) شامل: سطوح 60، 75 و 90 بوته در متر مربع می‌باشد. شاخص­های اندازه­گیری شده، LAI، CGR و RGR بودند. بر اساس نتایج ارتفاع گیاه، تعداد شاخه جانبی، تعداد نیام، طول نیام و عملکرد دانه در تیمارهای کودی و تراکم بوته معنی­دار شدند ولی برهمکنش کود و تراکم در تعداد نیام معنی­دار شد. میانگین­ها بترتیب برتری کود شیمیایی، کود حیوانی و ورمی‌کمپوست را نشان می­دهد و تراکم 60، 75 و 90 بوته در متر مربع نیز بترتیب غالبیت داشتند. بیشترین شاخه جانبی (13/6 عدد)، نیام در بوته (32/46 عدد)، وزن هزار دانه (55/33 گرم) و عملکرد دانه (3/3646 کیلوگرم در هکتار) در تراکم 60 بوته مشاهده گردید. در بیشتر اجزاء عملکرد ارجحیت با کود شیمیایی ولی در برخی صفات، ورمی‌کمپوست در سطح آماری بقیه کودها بود. لذا جهت کشت این گیاه در شرایط مشابه می­توان تراکم 60 بوته و جهت کسب نتیجه بهتر و کاهش اثرات منفی زیست­­محیطی، ترکیبی از کودهای شیمیایی و ورمی‌کمپوست را توصیه نمود.

کلیدواژه‌ها


اسکندری، م. و اسکندری، م. 1394. تاثیر میزان بذر بر عملکرد و بخی ویژگی‌های زراعی کلزا در کشت بهاره تحت شرایط دیم. مجله تنشهای محیطی در علوم زراعی، 8 (2): 158-149.
امام، ی. و نیک نژاد، و. 1390. مقدمه‌ای بر فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی (ترجمه). چاپ سوم، انتشارات دانشگاه شیراز، 594 صفحه.
امیری ده احمدی، س. ر.، پارسا، م.، نظامی، ا. و گنجعلی، ع. 1389. تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی بر شاخص‌های رشد نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط گلخانه. نشریه پژوهش‌های حبوبات ایران، 1 (2): 84-69.
ترکمنی، ن. و علیخانی، ح. ا. 1387. مقایسه ورمی‌کمپوست از کود گاوی، گوسفند و مرغی در سطوح مختلف. سومین کنگره بازیافت ضایعات ارگانیک کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، ایران. 24-26.
خندان، ا.، آستارایی، ع.، نصیری محلاتی، م. و فتوت، ا. 1384. تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی و آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forsk) مجله پژوهش­های زراعی ایران، جلد 3 (2): 253 – 245.
عظیم زاده، س. ج.، نصیری محلاتی، م. و کوچکی، ع. 1395. بررسی امکان جایگزینی کودهای آلی با کود شیمیایی در زراعت کلزا (Brassica napus). نشریه پژوهش­های زراعی ایران، 14 (4) : 598- 587.
فتحی، ق. 1387. واکنش عملکرد دانه ارقام کلزا به تراکم‌های مختلف بوته. مجله علوم گیاهان زراعی ایران، 39 (1): 10-1.
قادری، ی. و مقدم، م. 1394. اثر تراکم کاشت و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز (Cuminum cyminum L.). مجله علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی، 7(23): 104-112.
قلاوند، ا.، محمدی، خ.، آقاعلیخانی، م. و سهرابی، ی. 1388. تاثیر کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر عملکرد و کیفیت نخود. دانش آب و خاک (دانش کشاورزی)، 19(2):213-229.
کوچکی، ع.، راشد محصل، م.ح.، مفیدی، م. و رصد آبادی. 1367. مبانی فیزیولوژیکی رشد و نمو گیاهان زراعی (ترجمه). چاپ اول. موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 404 صفحه.
کوچکی، ع. و سرمدنیا، غ. 1387. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، جاپ جهاردهم، 400 صفحه.
 
محمدی، خ. 1377. بررسی کشت مستقیم برنج به روش خشکه کاری. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت.
مهدی پور افرا، م.، آقاعلیخانی، م. مختصی بیدگلی ع. و صوفی زاده، س. 1398. اثر زمان کاشت و تراکم بوته بر رشد و عملکرد دانه دو اکوتیپ گوار (Cyamopsis tetragonoloba L.). مجله علوم زراعی ایران. 21(2): 126- 109.
واعظی راد، س.، شکاری، ف.، شیرانی راد، ا. و زنگانی، ا. 1387. اثر تنش کم آبی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ارقام لوبیای قرمز. مجله دانش نوین کشاورزی، 4: (10)، 94-85.
Asadi, G. A., Momen, A., Nurzadeh Namaghi, M., Khorramdel, S. 2013. Effects of organic and chemical fertilizer rates on nitrogen efficiency indices of isabgol (Plantago ovata Forsk.). Agroecology, 5(4): 373-382.
Baloch, A.W., Soomro, A.M., Javed, M.A., Ahmed, M., Bughio, H.R., Bughio, M.S. and Mastoi, N.N. 2002. Optimum plant density for high yield in rice (Oryza sativa L. ). Asian Journal of Plant Sciences, 1: 25-27.
Biljili, U., Sincik, M., Uzan, A. and Acikgoz, E. 2003. The influence of row spacing and seeding rate on seed yield and yield components of forage turnip (Brassica napus L. ). Journal of Agronomy and Crop Science 189 (4): 250-254.
Blaise, D., Singh, J.V., Bonde, A.N., Tekale, K.U. and Mayee, C.D. 2005. Effects of farmyard manure and fertilizers on yield, fiber quality and nutrient balance of rain fed cotton (Gossypium hirsutum). Bioresource Technology 96: 345-349.
Chatterjee, S. K. 2002. Cultivation of medicinal and aromatic plants in India a commercial approach. Proceedings of an International Conference on MAP, Acta Horticulture, International Society for Horticultural Science, 576: 191-202.
Duncan, W.G. 1984. A theory to explain the relationship between corn population and grain yield. Crop Science, 24: 1140-1145.
El-Sayed, K. A. , Ross, S. A. , El-Sohly, M. A. , Kh alafall, M. M. , Abdel Halim, O. B. and Ikegami, F. 2000. Effect of different fertilizers on the amino acid, fatty acid and essential oil composition of Nigella sativa seeds. Saudi Pharmaceutical Journal, 8: 175-182.
Erkossa, T., Stahr, K. and Tabor, G. 2002. Integration of Organic and Inorganic Fertilizers: Effect on Vegetable Productivity. Ethiopian Agricultural research Organization, Debre Zeit Agricultural Research Centre, Ethiopia.
Gresta, F., O. Sortino, C. Santonoceto, L. Issi, C. Formantici and Y. Galante. 2013. Effects of sowing times on seed yield, protein and galactomannans content of four varieties of guar (Cyamopsis tetragonoloba L.) in a Mediterranean environment. Ind. Crop Prod. 41: 46-52.
 
Grover, K., S. Singla, S. Angadi, S. Begna, B. Schutte, and D. Leeuwen. 2016. Growth and yield of guar (Cyamopsis tetragonoloba L.) genotypes under different planting dates in the semi-arid southern high plains. American Journal of Plant Sciences. 7: 1246-1258.
Guarda, G. , Padovan, S. and Delogu, G. 2004. Grain yield, nitrogen-use efficiency and baking quality of old and modern Italian bread-wheat cultivars grown at different nitrogen levels. European Journal of Agronomy, 21: 181-192.
Ibrahim, H.M. 2012. Response of some sunflower hybrids to different levels of plant density. APCBEE Procedia, 4: 175-182.
Johnson B.L. and Hanson B.K. 2003. Row-spacing interception on spring canola performance in the northern great plains. Agronomy Journal 95: 703-708.
Kizilkaya, R. 2008. Yield response and nitrogen concentrations of springwheat (Triticum aestivum) inoculated with Azotobacter chroococcum strains. Ecological Engineering, 33: 150-156.
 Lythgoe, B., Norton, R.M., Nicolas, M.E. and Conner, D.J. 2001. Compensatory and competitive ability of two canola cultivars. In: proc. 8th Australian Agronomy Conference, pp: 1-8.
Mohammadnejad, A., Najafi, N., Nishabouri, M.R. 2015. Effects of three types of organic fertilizers on the growth characteristics and water use efficiency of corn at different levels of soil compaction. J. of Soil Management and Sustainable, 5(2): 25-47.
Momen Keykha, M., Khammari, I., Dahmardeh, M., and Forouzandeh, M. 2018. Assessing yield and physiological aspects of guar (Cyamopsis tetragonoloba L.) and sunflower (Helianthus annuus L.) intercropping under different levels of nitrogen. Journal of Agroecology 9(4): 1050-1069.
NIAM, (National Institute of Agricultural Marketing www. ccsniam. gov. in). 2014. An Analysis of Peformance of Guar Crop in India. Prepared by: Hema Yadav, Enamul Haque, Ajit Kumar Prasad, Anu Peter V, Manisha Shah, Pratima Goswami, Rahul and Sandesh V Pednekar. Pp. 98.
Orozco, F. H. , Cegarra, J. , Trujillo, L. M. and Roig, A. , 1996. Vermicomposting of coffee pulp using the earthworm Eisenia fetida: effects on C and N contents and the availability of nutrients. Biology and Fertility of Soils, 22: 162-166.
Rahimi, A. , Jahansozb, M. R. , Madah Hoseini, S. , Sajjadinia, A. R. , Roosta, H. R. and Fateh, E. 2011. Water use and water-use efficiency of Isabgol (Plantago ovata) and French psyllium (Plantago psyllium) in different irrigation regimes. Australian Journal of crop Science, 5 (1): 71-77.
Rezvani Moghaddam, P., Mohammadabadi, A.A., Moradi, R. 2010. The effect of application of chemical and organic fertilizers on yield and yield components of sesame (Sesamum indicum L.) in different plant densities. Agroecology, 2(2): 256-265.
Salvagiotti, F. , Castellarín, J. M. , Miralles, D. J. and Pedrol, H. M. 2009. Sulfur fertilization improves nitrogen use efficiency in wheat by increasing nitrogen uptake. Field Crops Research, 113: 170- 177.
Sarmal, P.C., Katyal, S.K. and Verma, O.P.S. 1992. Growth and yield of sunflower (Helianthus annuus) varieties in relation to fertility level and plant population. Indian Journal of Agronomy, 37: 285-289.  
Undersander, D.J., Putnam, D.H., Kaminski, A.R., Kelling, K.A., Doll, J.D., Oplinger, E.S., and Gunsolus, J.L. 1997. Alternative Field Crops: Guar. Available at Website www.hort.purdue.edu/newcrop/ articles/guar.htm..